Strona gÅówna / RoÅliny ozdobne / Liriope szafirkowata - odmiany, uprawa, przycinanie
Liriope szafirkowata to zimozielona bylina o trawiastych liÅciach oraz dÅugich gronach kwiatów. RoÅlina późno i dÅugo kwitnie - od sierpnia aż do października. Ta maÅo wymagajÄ ca i odp*rna bylina do póÅcienia wystÄpuje w ciekawych odmianach ogrodowych. Zobacz jak wyglÄ da sadzenie i uprawa liriope szafirkowatej w ogrodzie. WyjaÅniamy czy konieczne jest przycinanie liriope oraz jak jÄ rozmnażaÄ.
Liriope szafirkowata 'Moneymaker' - Liriope muscari
Fot. depositphotos
Jak wyglÄ da liriope szafirkowata
Liriope szafirkowata (Liriope muscari) to cieniolubna bylina pochodzÄ ca z Chin, Tajwanu i Japonii. RoÅlina wystÄpuje zwykle w lasach, na obszarach zacienionych i wilgotnych, w pobliżu wÄ wozów i na zboczach.
CzÄÅÄ podziemnÄ liriope szafirkowatej stanowiÄ cienkie, rozgaÅÄzione kÅÄ cza zakoÅczone miÄsistymi, niewielkimi bulwami. Z kÅÄ czy wyrastajÄ lancetowate, bÅyszczÄ ce, przewieszajÄ ce siÄ liÅcie liriope dajÄ ce efekt fontanny. KÄpy zimozielonych liÅci pod koniec roku mogÄ brÄ zowieÄ i zasychaÄ.
Ta cieniolubna bylina dÅugo kwitnie - w sierpniu na szczytach pÄdów kwiatostanowych rozwijajÄ siÄ drobne, prawie kuliste, niebieskie lub fioletowe kwiaty zebrane w dÅugie grona. Kwiaty liriope szafirkowatej utrzymujÄ siÄ aż do października. Po przekwitniÄciu w miejsce kwiatów pojawiajÄ siÄ drobne, czarne owoce.
Liriope szafirkowata - Liriope muscari
Fot. pixabay
Liriope szafirkowata - wÅaÅciwoÅci lecznicze
MaÅo znanÄ u nas ciekawostkÄ może byÄ fakt, że ceniona za walory ozdobne liriope posiada również wÅaÅciwoÅci lecznicze. W Chinach oraz Korei zdrowotne wÅaÅciwoÅci liriope od dawna sÄ wykorzystywane do leczenia kaszlu, gorÄ czki i astmy. WyciÄ g z bulw liriope ma także dziaÅanie przeciwzapalne, wzmacniajÄ ce oraz pobudzajÄ ce - jest stosowany jako Årodek wzmacniajÄ cy oraz jako afrodyzjak.
Naukowcy potwierdzajÄ , że lirope zawiera szereg zwiÄ zków aktywnie czynnych w tym: saponiny steroidowe, flawonoidy, fenole i terpenoidy. Wykazano, że ekstrakt z lirope ma wÅaÅciwoÅci przeciwnowotworowe, przeciwcukrzycowe i przeciwzapalne.
JesieniÄ
liriope zawiÄ
zuje drobne, czarne owoce
Fot. pixabay
Liriope szafirkowata - odmiany
Liriope nie wystÄpuje w zbyt wielu odmianach, ale te, które można dostaÄ, zachwycajÄ urodÄ bujnych liÅci oraz gÄstych kwiatostanów. Poniżej wymieniamy najbardziej znane odmiany liriope szafirkowatej.
Liriope szafirkowata 'Big Blue' - dorasta od 30 do 50 cm wysokoÅci. Latem i jesieniÄ roÅlina kwitnie obficie w kolorze lawendy oraz fioletu.
Liriope szafirkowata 'Christmas Tree' - tworzy gÄste kÄpy bÅyszczÄ cych liÅci oraz kwiaty w kolorze jasnej lawendy.
Liriope szafirkowata 'Evergreen Gian' - to odmiana o sztywnych blaszkach liÅciowych i biaÅych kwiatach.
Liriope szafirkowata 'Moneymaker' - to odmiana odznaczajÄ ca siÄ wyjÄ tkowo dużymi kwiatami zebranymi w gÄste, purpurowe grona.
Liriope szafirkowata 'Moneymaker' - Liriope muscari
Fot. depositphotos
Liriope szafirkowata 'Okina' - to niezwykÅa odmiana, której mÅode liÅcie majÄ kolor czystej bieli. W miarÄ dojrzewania biaÅe liÅcie pokrywajÄ siÄ zielonymi plamkami stopniowo zmieniajÄ c kolor. Późnym latem spomiÄdzy liÅci wyÅaniajÄ siÄ pÄdy kwiatostanowe zwieÅczone liliowym kwiatostanem.
Liriope szafirkowata 'Pee Dee Ingot' - zachwyca fontannÄ zÅocistych liÅci. Późnym latem roÅlina zakwita kwiatami w kolorze jasnego fioletu. Odmiana ta stanowi piÄkny akcent kolorystyczny na cienistej rabacie.
Liriope szafirkowata 'Royal Purple' - ma ciemnozielone liÅcie oraz kwiaty w wyjÄ tkowo ciemnym odcieniu fioletu.
Liriope szafirkowata 'Variegata' - liÅcie tej odmiany sÄ jasnozielone z kremowymi brzegami. GÄste kÄpy liÅci dorastajÄ do 40 cm wysokoÅci.
Liriope szafirkowata 'Variegata' - Liriope muscari
Fot. depositphotos
Liriope szafirkowata - rozstawa sadzenia
Liriope sadzi siÄ wiosnÄ lub jesieniÄ . Zalecana rozstawa sadzenia liriope wynosi 30-40x30-40 cm. RoÅliny najÅadniej wyglÄ dajÄ sadzone w grupach po kilka sztuk.
DziÄki podziemnym kÅÄ czom liriope szafirkowata dobrze siÄ rozrasta tworzÄ c zielone dywany oraz obwódki. RoÅlina nie jest przy tym ekspansywna.
Ta cieniolubna bylina doskonale rozwija siÄ póÅcienistych i cienistych miejscach pod drzewami i krzewami.
Liriope sadzi siÄ także na rabatach w towarzystwie roÅlin o kontrastowym ulistnieniu i podobnych wymaganiach, takich jak: żurawka, tawuÅka Arendsa, tawuÅka chiÅska, paprocie ogrodowe, funkia, zawilec, rododendron.
Liriope szafirkowata 'Variegata' w towarzystwie innych roÅlin
Fot. depositphotos
Liriope szafirkowata - uprawa
Liriope najlepiej radzi sobie w póÅcieniu, choÄ caÅkiem dobrze toleruje peÅne sÅoÅce oraz peÅny cieÅ. RoÅlina ta wyjÄ tkowo negatywnie reaguje natomiast na przeciÄ gi, dlatego należy zapewniÄ jej zaciszne i ciepÅe stanowisko. Przepuszczalna, żyzna, lekko kwaÅna gleba najlepiej nadaje siÄ do uprawy liriope.
Liriope szafirkowata - podlewanie
Gatunek ten wymaga wilgotnej gleby i systematycznego podlewania zwÅaszcza podczas gorÄ cej i suchej pogody. Należy przy tym pamiÄtaÄ, że liriope nie toleruje stagnujÄ cej wody â jej kÅÄ cza szybko gnijÄ , a roÅlina obumiera. Dlatego podlewanie liriope szafirkowatej warto poÅÄ czyÄ ze spulchnianiem gleby, dziÄki czemu stanie siÄ ona bardziej przepuszczalna i natleniona.
Liriope szafirkowata - nawożenie
W okresie wegetacji liriope należy nawoziÄ o 2-3 tygodnie przy pomocy nawozów organicznych oraz mineralnych. Można stosowaÄ uniwersalne nawozy wieloskÅadnikowe lub nawozy o zwiÄkszonej zawartoÅci fosforu i potasu, przeznaczone dla roÅlin kwitnÄ cych. JesieniÄ i wiosnÄ warto ÅcióÅkowaÄ roÅliny dojrzaÅym kompostem, który nie tylko je odżywi, ale też ograniczy parowanie wody z gleby.
Liriope szafirkowata 'Moneymaker'
Fot. depositphotos
Liriope szafirkowata - zimowanie
Lirope szafirkowata jest zaliczana do strefy mrozoodp*rnoÅci roÅlin 6, co oznacza, że jest Årednio odp*rna na mróz i bez osÅaniania może rosnÄ Ä w rejonach o Åagodnych zimach. Na pozostaÅym obszarze Polski byliny zabezpieczamy przed mrozem, zimnym wiatrem i palÄ cym sÅoÅcem, osÅaniajÄ c je stroiszem lub agrowÅókninÄ .
Liriope szafirkowata - przycinanie
Liriope szafirkowata jest roÅlinÄ zimozielonÄ , ale pod koniec roku jej liÅcie mogÄ brÄ zowieÄ i zasychaÄ. Dlatego wczesnÄ wiosnÄ , zanim bylina rozpocznie wegetacjÄ Åcinamy uschniÄte liÅcie liriope tuż nad ziemiÄ . W okresie wegetacji można także usuwaÄ na bieÅ¼Ä co przekwitÅe kwiatostany, żeby bylina schludniej wyglÄ daÅa oraz dÅużej kwitÅa.
Liriope szafirkowata - Liriope muscari
Fot. depositphotos
Liriope szafirkowata - uprawa w doniczce
Liriope najczÄÅciej bywa sadzona w ogrodzie, ale może byÄ również uprawiana w pojemnikach i doniczkach. Pojemnik powinien byÄ wystarczajÄ co duży, aby roÅlina mogÅa swobodnie rosnÄ Ä przez 2-3 lata. JeÅli korzenie zaczynajÄ wyrastaÄ przez otwory drenażowe, to znak, że nadszedÅ czas na przesadzenie roÅliny.
Na dnie doniczki należy wysypaÄ grubÄ warstwÄ drenażu, na przykÅad keramzytu. Ziemia do uprawy liriope w doniczce musi byÄ doÅÄ wilgotna i zasobna. Może to byÄ uniwersalna ziemia dla roÅlin doniczkowych. W czasie wegetacji bardzo ważne jest regularne podlewanie oraz nawożenie roÅlin co 2-3 tygodnie.
Liriope szafirkowata - rozmnażanie
Liriope najÅatwiej rozmnażaÄ wegetatywnie. Uprawa z nasion jest doÅÄ skomplikowana, dÅugotrwaÅa i nie gwarantuje, że uzyskane roÅliny bÄdÄ powtarzaÅy cechy rodzicielskie.
Najlepszy czas na rozmnażanie liriope to bardzo późna jesieÅ lub wczesna wiosna. DojrzaÅÄ 2-3 letniÄ roÅlinÄ wykopujemy i dzielimy na czÄÅci. Każda z sadzonek powinna mieÄ silne korzenie oraz kilka liÅci. Sadzonki od razu sadzimy w docelowym miejscu.
Równie Åatwym sposobem na rozmnożenie liriope jest oddzielenie mÅodych rozet wyrastajÄ cych z podziemnych kÅÄ czy. Rozety możemy sadziÄ od razu do gruntu lub najpierw do doniczek, żeby siÄ lepiej ukorzeniÅy.
mgr inż. Anna BÅaszczuk
Przeczytaj również:
- Kwiaty ogrodowe Åatwe w uprawie
- Kwiaty ogrodowe wieloletnie dÅugo kwitnÄ ce
- Byliny wieloletnie dÅugo kwitnÄ ce - caÅe lato i jesieniÄ
- Byliny na skalniak w cieniu
Opracowano na podstawie:
1. J. Deputy, Liriope, the âOtherâ Mondo Grass w Ornamentals and Flowers 1999, s. 1- 4;
2. M. MaÅlanka, Liriope w DziaÅkowiec 9/2011, s. 22;
3. Z.P. Shang, F. Wang, J.Y, Zhang, Z.J. Wang, J.Q. Lu, H.Y. Wang, N. Li, The genus Liriope: Phytochemistry and pharmacology w Chinese Journal of Natural Medicines 2017, s. 801-815.